16/09/2025
Điện châm là một phương pháp trị liệu kết hợp giữa nguyên lý kinh lạc của Y học cổ truyền (YHCT) và kỹ thuật kích thích bằng dòng điện của Y học hiện đại. Phương pháp này sử dụng dòng điện có tần số thấp tác động lên các huyệt đạo thông qua kim châm, nhằm điều hòa khí huyết, giảm đau, và phục hồi chức năng . Điện châm ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong điều trị các bệnh lý cơ xương khớp, thần kinh, và nội khoa nhờ hiệu quả cao và tính an toàn .
Định nghĩa: Điện châm là sự kết hợp giữa châm cứu truyền thống và dòng điện sinh học, thông qua các kim châm đặt tại huyệt đạo để kích thích hệ thần kinh trung ương, giải phóng endorphin và điều hòa tuần hoàn .
Nguyên lý: Dựa trên học thuyết kinh lạc của YHCT, kết hợp với cơ chế sinh học thần kinh hiện đại. Dòng điện giúp tăng cường kích thích huyệt đạo, thúc đẩy lưu thông khí huyết và ức chế dẫn truyền đau .
Kích thích thần kinh: Dòng điện tần số thấp làm giãn mạch máu cục bộ, tăng lưu lượng máu đến vùng tổn thương, đồng thời kích thích sản xuất các chất giảm đau nội sinh như serotonin và endorphin .
Điều hòa chức năng cơ thể: Tác động lên hệ thần kinh thực vật, giúp cân bằng âm-dương và điều hòa hoạt động của các tạng phủ .
Thoái hóa cột sống cổ và thắt lưng: Nghiên cứu trên 60 bệnh nhân cho thấy, điện châm kết hợp với bài tập dưỡng sinh giúp giảm đau (điểm VAS giảm từ 5.6 xuống 0.89), cải thiện tầm vận động và chức năng sinh hoạt .
Đau thần kinh tọa: Phác đồ điện châm kết hợp xoa bóp bấm huyệt và bài tập Williams đạt hiệu quả 80% (53.3% tốt và 26.7% khá) sau 14 ngày điều trị .
Liệt dây thần kinh ngoại biên (ví dụ: liệt mặt, liệt nửa người sau tai biến): Điện châm kích thích phục hồi dẫn truyền thần kinh và tăng dinh dưỡng cơ .
Đau đầu, mất ngủ: Dòng điện giúp an thần, điều hòa giấc ngủ thông qua huyệt An thần, Bách hội .
Rối loạn tiêu hóa: Điện châm tại huyệt Túc tam lý, Trung quản giúp giảm đau dạ dày và viêm đại tràng .
Rối loạn tiết niệu: Điều trị tiểu không tự chủ hoặc bí tiểu cơ năng .
Giảm đau: Điện châm làm giảm đáng kể cường độ đau (theo thang điểm VAS) trong các bệnh lý mãn tính .
Phục hồi chức năng: Cải thiện tầm vận động khớp và khả năng sinh hoạt hàng ngày .
Tác động toàn thân: Điều hòa huyết áp, giảm căng thẳng, và tăng cường miễn dịch .
Tai biến hiếm gặp: Choáng ngất (do tâm lý sợ hãi), chảy máu nhẹ, hoặc gãy kim (khi kỹ thuật không đúng) .
Chống chỉ định:
Người đặt máy tạo nhịp tim.
Phụ nữ mang thai (đặc biệt 3 tháng đầu).
Vùng da viêm nhiễm hoặc lở loét .
| Phương pháp | Ưu điểm | Nhược điểm |
|---|---|---|
| Châm cứu truyền thống | Không cần thiết bị, tự nhiên | Hiệu quả phụ thuộc vào tay nghề |
| Điện châm | Tác dụng sâu, ổn định, giảm đau mạnh | Cần thiết bị, chống chỉ định nhiều |
| Cấy chỉ | Tác động kéo dài (10-15 ngày) | Gây đau hoặc sưng nhẹ |
| Laser châm | Không đau, phù hợp trẻ em | Tác động nông, hiệu quả hạn chế |
Kết luận: Điện châm là phương pháp hiệu quả và an toàn trong điều trị các bệnh lý cơ xương khớp, thần kinh, và nội khoa. Sự kết hợp giữa YHCT và Y học hiện đại giúp tối ưu hóa hiệu quả điều trị.
Khuyến nghị:
Cần nghiên cứu thêm về cơ chế sinh học phân tử của điện châm.
Ứng dụng công nghệ điều khiển tự động để tối ưu hóa cường độ dòng điện.
Đào tạo chuyên sâu cho kỹ thuật viên để giảm thiểu tai biến.
Tài liệu tham khảo:
BookingCare (2024). Điện châm là gì? Những điều cần biết về phương pháp điện châm.
Tạp chí Y học Việt Nam (2024). Nghiên cứu tác dụng của điện châm, thủy châm kết hợp bài tập dưỡng sinh.
Bệnh viện Y học cổ truyền Bắc Giang (2024). Điện châm trị liệu trong Y học cổ truyền.
Tạp chí Y học Cổ truyền (2024). Đánh giá tác dụng của điện châm, xoa bóp bấm huyệt kết hợp bài tập Williams.
Vinmec (2023). Châm cứu là gì và có tác dụng thế nào?
Tạp chí Nghiên cứu Y học (2024). Hiệu quả của ôn điện châm kết hợp xoa bóp bấm huyệt.
Bệnh viện Lạc Việt (2022). Điện châm điều trị giảm đau.
Tạp chí Y học Việt Nam (2024). Đánh giá hiệu quả điều trị của điện châm kết hợp xoa bóp bấm huyệt.
Hải Minh TSC (2023). Điện châm và cách sử dụng máy điện châm.
Bệnh viện Châm cứu Trung ương (2024). Điện châm là gì? Những điều bạn cần biết.
Tác giả: Đông Á
Trong những ngày vừa qua, khi miền Bắc phải gồng mình trước ảnh hưởng nặng nề của mưa lũ, Dược phẩm Đông Á đã tổ chức những chuyến hành trình thiện nguyện đầy ý nghĩa – mang theo tấm lòng sẻ chia và tinh thần “chung tay vì sức khỏe cộng đồng”.
Bệnh viện Y học Cổ truyền Thái Bình chính thức đưa vào vận hành hệ thống công nghệ cao do Đông Á cung cấp, mở ra một bước tiến mới trong công tác khám chữa bệnh và phục hồi chức năng cho người dân.
